Για περισσότερες από τρεις δεκαετίες, τα Ελληνικά Ταχυδρομεία (ΕΛΤΑ) αντιμετωπίζουν συσσωρευμένες ζημιές, λειτουργώντας σε ένα περιβάλλον που μεταβάλλεται ραγδαία — τεχνολογικά, κοινωνικά και ρυθμιστικά. Οι νέοι ευρωπαϊκοί κανόνες που περιορίζουν τη δυνατότητα κρατικής ενίσχυσης καθιστούν αναγκαίες άμεσες αποφάσεις, ώστε ο οργανισμός να περάσει από το στάδιο της επιβίωσης σε εκείνο της βιώσιμης ανάπτυξης.
Όπως επισημαίνει η διοίκηση, «αν δεν ληφθούν τώρα τα απαραίτητα μέτρα, οι συνέπειες στους επόμενους 6–9 μήνες θα είναι μη αναστρέψιμες». Ο στόχος δεν είναι η συρρίκνωση, αλλά η αναγέννηση των ΕΛΤΑ μέσα από ένα σύγχρονο, αποδοτικό και βιώσιμο μοντέλο λειτουργίας που θα συνδυάζει οικονομική σταθερότητα, κοινωνική ευθύνη και τεχνολογική καινοτομία.
Ψηφιακή Μετάβαση και Βιώσιμες Υπηρεσίες
Ο κοινωνικός ρόλος των ΕΛΤΑ δεν χάνεται — ενισχύεται μέσω της τεχνολογίας. Το πρόγραμμα «ΕΛΤΑ κατ’ οίκον» φέρνει τις υπηρεσίες στην πόρτα του πολίτη, εξασφαλίζοντας προσβασιμότητα, ταχύτητα και χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, καθώς μειώνονται οι μετακινήσεις και οι φυσικές συναλλαγές.
Ο ψηφιακός ταχυδρόμος, εξοπλισμένος με tablet και POS, πραγματοποιεί συναλλαγές γρήγορα και με ασφάλεια, ενώ η πλειονότητα των συναλλαγών — επιστολές, δέματα, πληρωμές — εκτελείται πλέον εκτός καταστήματος. Έτσι, το φυσικό ταχυδρομείο μετασχηματίζεται σε κόμβο εξυπηρέτησης, διασύνδεσης και τοπικής ανάπτυξης, λειτουργώντας πιο πράσινα και πιο αποτελεσματικά.
Αναδιάρθρωση με Κοινωνικά Κριτήρια και Διάλογο
Η νέα διοίκηση προχωρά σε στοχευμένες αναστολές λειτουργίας καταστημάτων αποκλειστικά σε αστικά κέντρα όπου υπάρχουν παράλληλα σημεία εξυπηρέτησης, ενώ στην περιφέρεια οι αλλαγές υλοποιούνται σταδιακά και σε συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες.
Στόχος είναι:
- να εξασφαλιστεί η αδιάλειπτη πρόσβαση των πολιτών στις υπηρεσίες,
- να αναπτυχθούν εναλλακτικά δίκτυα μέσω πρακτορείων ή συνεργασιών,
- και να εφαρμοστεί ένα μοντέλο περιφερειακής συνοχής, όπου κανένας πολίτης δεν μένει πίσω.
Νέα Εποχή Διοίκησης και Εποπτείας
Μετά την παραίτηση του πρώην CEO Γρηγόρη Σκλήκα, ο Μάριος Τέμπος — μέχρι πρότινος Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος — ανέλαβε προσωρινά τα ηνία των ΕΛΤΑ. Η κυβέρνηση, δια του Υπερταμείου, έχει ήδη ξεκινήσει τη διαδικασία ανεύρεσης μόνιμου διευθύνοντος συμβούλου, ενώ τον στρατηγικό έλεγχο του μετασχηματισμού έχουν αναλάβει οι υπουργοί Επικρατείας Άκης Σκέρτσος και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης.
Η κυβερνητική θέση είναι ξεκάθαρη: καμία υπαναχώρηση από τον στόχο του εξορθολογισμού. Οι αλλαγές θα γίνουν με διάλογο, διαφάνεια και κοινωνική συναίνεση, αλλά χωρίς να αναιρεθεί η ανάγκη για ένα σύγχρονο, βιώσιμο ταχυδρομείο που δεν θα εξαρτάται από τους φόρους των πολιτών.
Οικονομική και Περιβαλλοντική Βιωσιμότητα
Οι φωνές υπέρ της μεταρρύθμισης τονίζουν πως τα ΕΛΤΑ δεν μπορούν να λειτουργούν επ’ αόριστον με ζημιές που επιβαρύνουν τους φορολογούμενους. Ήδη, το 92% των συντάξεων παραδίδεται κατ’ οίκον, ενώ οι 1.663 ταχυδρόμοι λειτουργούν ως «κινητά POS», προσφέροντας γρήγορες, ψηφιακές και χαμηλού κόστους υπηρεσίες.
Ο μετασχηματισμός αυτός μειώνει το λειτουργικό αποτύπωμα, περιορίζει τις εκπομπές από φυσικές μετακινήσεις και δημιουργεί ένα πιο πράσινο επιχειρησιακό μοντέλο, ευθυγραμμισμένο με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
Η ΕΛΤΑ Courier, άλλωστε, αποτελεί ζωντανό παράδειγμα της επιτυχίας αυτής της προσέγγισης: από 5η στην αγορά, έχει αναδειχθεί στη 2η θέση, χάρη σε στοχευμένες επενδύσεις στην τεχνολογία και στην εξυπηρέτηση του πελάτη.
Η Μεταρρύθμιση ως Επένδυση στο Μέλλον
Όπως τόνισε η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη, «στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, όπου μπορούμε να στείλουμε φάρμακα παντού και να προσαρμόσουμε λύσεις στις ανάγκες κάθε κοινότητας, τα ΕΛΤΑ πρέπει να αποτελέσουν φορέα καινοτομίας, όχι στασιμότητας».
Η μεταρρύθμιση, λοιπόν, δεν είναι απλώς μια δημοσιονομική επιλογή· είναι επένδυση στη βιώσιμη ανάπτυξη και στην πρόσβαση όλων των πολιτών σε ποιοτικές, ασφαλείς και πράσινες υπηρεσίες.
Συμπέρασμα
Τα ΕΛΤΑ βρίσκονται σε μια κρίσιμη καμπή: μεταξύ παράδοσης και ανανέωσης. Η επιτυχία του μετασχηματισμού θα κριθεί από το κατά πόσο ο οργανισμός θα μπορέσει να ισορροπήσει την οικονομική του βιωσιμότητα με την κοινωνική του αποστολή και την περιβαλλοντική υπευθυνότητα.
Η αποστολή παραμένει αμετάβλητη:
«Να εξασφαλίζουμε αξιόπιστη, προσιτή και καθολική ταχυδρομική υπηρεσία — ακόμη και στην πιο απομακρυσμένη περιοχή της Ελλάδας.»