Η θάλασσα και ο ωκεανός αποτελούν το κεντρικό θέμα της φετινής Γιορτής της Επιστήμης (Fête de la Science 2025), που διοργανώνει το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος σε συνεργασία με τη Γαλλική Πρεσβεία.
Η φετινή διοργάνωση φιλοδοξεί να αναδείξει τη ζωτική σημασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων για το κλίμα, τη βιοποικιλότητα και το μέλλον του πλανήτη, ενώ επιδιώκει να φέρει κοντά επιστήμη, τεχνολογία, εκπαίδευση και τέχνη σε έναν ανοιχτό διάλογο για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Από τις 10 έως τις 27 Νοεμβρίου, διακεκριμένοι Γάλλοι και Έλληνες επιστήμονες θα ενώσουν τις δυνάμεις τους για να «δώσουν φωνή στον ωκεανό» σε μια περίοδο που οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης είναι ολοένα και πιο έντονες.
Την έναρξη θα σηματοδοτήσει η διάλεξη της Françoise Gaill, ωκεανογράφου και ομότιμης διευθύντριας ερευνών στο CNRS, με θέμα «Ο ωκεανός στην εποχή της κλιματικής αλλαγής».
«Αν δεν έχουμε πια τους ωκεανούς, αν μολυνθούν ή αν η θερμοκρασία τους αυξηθεί υπερβολικά, τότε δεν υπάρχει ελπίδα για την ανθρωπότητα. Ο ωκεανός μάς καλεί να δράσουμε τώρα»,
επισημαίνει ο Ματιέ Αμπγκράλ, ακόλουθος Ελληνογαλλικής Επιστημονικής Συνεργασίας και υποδιευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Ελλάδος.
Η Γιορτή της Επιστήμης 2025 συνδέεται θεματικά με τη Διάσκεψη του ΟΗΕ για τους Ωκεανούς (UNOC) που πραγματοποιήθηκε στη Νίκαια, καθώς και με τη συμπλήρωση 10 ετών από τη Συμφωνία του Παρισιού (COP21).
Σύμφωνα με τον κ. Αμπγκράλ:
«Η Γαλλία και η Ελλάδα είναι δύο χώρες με ισχυρή ναυτική ταυτότητα που μπορούν να ηγηθούν στην προστασία των θαλασσών μέσω κοινών δράσεων και ευρωπαϊκής συνεργασίας.»
Η Γαλλία διαθέτει τη δεύτερη μεγαλύτερη θαλάσσια ζώνη στον κόσμο, ενώ η Ελλάδα έχει μια από τις μεγαλύτερες ακτογραμμές παγκοσμίως — δύο στοιχεία που καθιστούν τη συνεργασία αυτή κομβική για την περιοχή της Μεσογείου.
Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων, ο Pierre Bahurel, Γενικός Διευθυντής του Mercator Ocean International, θα συζητήσει με Έλληνες επιστήμονες τη συμβολή της τεχνητής νοημοσύνης στην προστασία του ωκεανού.
Η συζήτηση θα επικεντρωθεί στη μετατροπή του Mercator σε διεθνή οργανισμό με έδρα τη Γαλλία – μια πρωτοβουλία που η Ελλάδα στηρίζει ενεργά.
Ο οργανισμός, σε συνεργασία με το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Copernicus, διαχειρίζεται το «ψηφιακό δίδυμο του ωκεανού», ένα καινοτόμο εργαλείο παρακολούθησης θαλάσσιων μεταβολών, όπως θαλάσσιοι καύσωνες, ρύπανση και μεταβολές οικοσυστημάτων.
Μία από τις πιο καινοτόμες δράσεις της διοργάνωσης είναι το “hackathon” για τη Μεσόγειο, όπου ομάδες επιστημόνων, φοιτητών, καλλιτεχνών και τεχνολόγων θα συνεργαστούν για 48 ώρες με στόχο να βρουν πρακτικές λύσεις για την προστασία των θαλασσών.
«Η τεχνολογία δεν μπορεί να λύσει τα πάντα, αλλά μπορεί να κάνει πολλά. Χρειαζόμαστε την επιστήμη και τα εργαλεία της για να πάρουμε τεκμηριωμένες αποφάσεις»,
τονίζει ο Ματιέ Αμπγκράλ.
Η φετινή Γιορτή δεν περιορίζεται στη γνώση και την τεχνολογία. Με πλήθος καλλιτεχνικών και εκπαιδευτικών δράσεων, επιχειρεί να φέρει το κοινό πιο κοντά στη θάλασσα μέσα από το συναίσθημα.
Μεταξύ αυτών:
η παράσταση “INOUÏ OCEAN – Θαυμαστοί ήχοι του ωκεανού”,
σχολικά εργαστήρια με την Εύη Νομικού, καθηγήτρια Ωκεανογραφίας του ΕΚΠΑ,
δράσεις της ΜΚΟ Medasset και της ΕΛΛΕΤ,
εκπαιδευτικά προγράμματα στο ψηφιακό μουσείο Micro-Folie.
«Όταν συνδυάζεις τέχνη και επιστήμη, ο κόσμος δεν ακούει απλώς — νιώθει και θέλει να δράσει», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Αμπγκράλ.
Συμμετέχοντες φορείς
Η “Γιορτή της Επιστήμης 2025” πραγματοποιείται με τη συνεργασία πλήθους ελληνικών και διεθνών οργανισμών:
ΕΛΚΕΘΕ, Ερευνητικό Κέντρο “Αθηνά”, Ίδρυμα Ευγενίδου, Mercator Ocean International, Ίδρυμα Α.Ι. Μαρτίνου, Tara Ocean Foundation, ΑΡΧΕΛΩΝ, MEDASSET, ΕΛΛΕΤ και άλλων πολιτιστικών και περιβαλλοντικών φορέων.
Η ματιά στο μέλλον: Η Μεσόγειος στο επίκεντρο του 2026
Όπως προαναγγέλλει ο κ. Αμπγκράλ, η επόμενη Γιορτή της Επιστήμης θα είναι αφιερωμένη στη Μεσόγειο, την οποία οι επιστήμονες χαρακτηρίζουν «hotspot της κλιματικής αλλαγής».