Απόσπασμα από το βιβλίο “Αυτοδιοίκηση και Επιχειρηματικότητα” των Ν. Βαρσακέλη, Χρ. Κουτσουλιάνου, Ε. Ζήκου, Εκδόσεις ΖΥΓΟΣ, 2010
Μέρος Α: Επιχειρηματικότητα στο San Jose, Η.Π.Α.
Η περιοχή
Τo San Jose είναι η τρίτη μεγαλύτερη πόλη στην Καλιφόρνια, η δέκατη μεγαλύτερη στις ΗΠΑ και η έδρα της κομητείας της Santa Clara. Η 31η σε μέγεθος μητροπολιτική περιοχή της χώρας βρίσκεται στο νότιο άκρο του κόλπου του Σαν Φρανσίσκο. Το San Jose, μια μικρή γεωργική πόλη, εμφάνισε ταχεία ανάπτυξη από τη δεκαετία του 1950 έως σήμερα. Το San Jose είναι η μεγαλύτερη πόλη στο Bay Area όσον αφορά τον πληθυσμό, την έκταση και την βιομηχανική ανάπτυξη. Ο πληθυσμός του τον Ιανουάριο του 2010 ήταν γύρω στους 948,000 χιλιάδες κατοίκους.
Το San Jose ιδρύθηκε στις 29 Νοεμβρίου του 1777 με την ονομασία El Pueblo de San Jose de Guadalupe, η πρώτη πόλη στην ισπανική αποικία της Nueva California η οποία αργότερα μετονομάστηκε σε Alta California. Η πόλη λειτούργησε ως αγροτική κοινότητα υποστηρίζοντας την εγκατάσταση των ισπανικών στρατευμάτων στο San Francisco και το Monterey. Όταν η Καλιφόρνια έγινε κράτος το 1850, το San Jose υπήρξε η πρώτη πρωτεύουσα. Μετά από 150 και πλέον χρόνια ως αγροτικό κέντρο, στο San Jose παρουσιάστηκε αυξημένη ζήτηση για κατοικίες από στρατιώτες και βετεράνους που επέστρεφαν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με αποτέλεσμα τη δεκαετία 1950-1960 να υπάρξει μια επιθετική επέκταση και προσάρτηση μεγαλύτερης έκτασης γης. Η μεγάλη συγκέντρωση της εφαρμοσμένης υψηλής τεχνολογίας, των ηλεκτρονικών υπολογιστών και των επιχειρήσεων μικροεπεξεργαστών γύρω από το San Jose έχει κάνει γνωστή την περιοχή ως Silicon Valley. Τα πανεπιστήμια της περιοχής University of California στο Berkeley, University of California στο Santa Cruz, San Jose State University, California State University, East Bay, Santa Clara University και University of Stanford παράγουν χιλιάδες μηχανικούς και ειδικούς της επιστήμης των υπολογιστών κάθε χρόνο που βρίσκουν απασχόληση στην τοπική οικονομία. Λόγω κυρίως της γειτνίασης με αυτά τα πανεπιστήμια πολλές γνωστές εταιρείες, όπως η Adobe Systems, η Brocade Communications Systems, η BEA Systems, η Cisco, η Sun Power και το eBay έχουν την έδρα τους στο San Jose ενώ έχουν εγκαταστάσεις μεταξύ άλλων οι γνωστές εταιρείες Flextronics, Hewlett-Packard, IBM, Hitachi και Lockheed Martin.
Οι κάτοικοι του San Jose δημιουργούν τις περισσότερες εφευρέσεις από οποιαδήποτε άλλη πόλη. To 35% όλων των αμερικανικών κεφαλαίων υψηλού κινδύνου (venture capital funds) έχει επενδύσει σε εταιρείες του San Jose και της Silicon Valley. Το 2000, στο San Jose υπήρχαν 405.000 θέσεις εργασίας μέσα στα όρια της πόλης και το ποσοστό ανεργίας έφτανε στο 4,6%. Οι κάτοικοι του San Jose είχαν το υψηλότερο μέσο οικιακό εισόδημα από όλες τις πόλεις των ΗΠΑ με πληθυσμό πάνω από 300.000 κατοίκους, ενώ αυτή την περίοδο έχουν το μεγαλύτερο μέσο οικιακό εισόδημα από όλες τις άλλες πόλεις των ΗΠΑ με πληθυσμό πάνω 280.000 κατοίκους. Το κόστος ζωής στο San Jose και στις γύρω περιοχές είναι το υψηλότερο στην Καλιφόρνια και στη χώρα, ενώ το κόστος στέγασης είναι ο βασικός λόγος για το υψηλό κόστος ζωής.
Η πόλη διοικείται από τον δήμαρχο, το δημοτικό συμβούλιο και τον City Manager ο οποίος προτείνεται από τον δήμαρχο και εκλέγεται από το δημοτικό συμβούλιο. Ο City Manager είναι ο ανώτατος διοικητικός υπάλληλος της πόλης και καταρτίζει τον ετήσιο προϋπολογισμό που εγκρίνεται από το δημοτικό συμβούλιο. Τέλος, το δημοτικό συμβούλιο του San Jose αποτελείται από δέκα μέλη που εκλέγονται από τις περιφέρειες, ενώ ο δήμαρχος εκλέγεται από ολόκληρη την πόλη. Κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων του δημοτικού συμβουλίου, ο δήμαρχος προεδρεύει και τα έντεκα μέλη του δημοτικού συμβουλίου μπορούν να ψηφίζουν για κάθε θέμα, ενώ ο δήμαρχος δεν μπορεί να ασκήσει βέτο. Τα μέλη του συμβουλίου και ο δήμαρχος εκλέγονται για τετραετή θητεία. Επίσης, τα μέλη του συμβουλίου και ο δήμαρχος περιορίζονται σε δύο διαδοχικές θητείες.
Η πολιτική
Τα προγράμματα που προσφέρει ο Δήμος του San Jose για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων είναι τα παρακάτω:
- Το Κέντρο για τον Επιχειρηματία (Entrepreneur Center- eCenter)
To Κέντρο για τον Επιχειρηματία (eCenter) παρέχει στους επιχειρηματίες μια πλήρη σειρά επιχειρηματικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των προγραμμάτων χρηματοδότησης, τεχνικής βοήθειας, κατάρτισης σε θέματα διαχείρισης, μάνατζμεντ και πληροφορικής, βοήθειας στα προγράμματα προμηθειών και παροχής συμβουλών σχετικά με τις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές. Το eCenter είναι ένας μοναδικός φορέας συνέργιας μεταξύ του οργανισμού Small Business Administration της κυβέρνησης των ΗΠΑ, της Cisco Systems, της πόλης του San Jose και επιμελητηρίων της πόλης.
Χρηματοδότες του κέντρου είναι πολλές ιδιωτικές επιχειρήσεις, πανεπιστήμια και μη κυβερνητικοί οργανισμοί, επιμελητήρια, κ.α. Αναφέρουμε ενδεικτικά ορισμένους: Ο δήμος του San Jose, το San Jose State University (SJSU) Foundation, η AllBusiness.com, η Bank of America,η Bay Area Association of Government Guaranteed Lenders (BAAGGL), η California Trade and Commerce Agency, η Chevron Texaco, η Comerica, η COMPAQ, η Cisco Systems, το FSB, η Fortune Small Business Magazine, η Greater Bay Bank, η SBA Lending Group, η IBM MarketItRight.com, η MCI, η Microsoft, η Sprint Nextel, η One Workplace, η Oracle Small Business, η Polycom, η Steelcase Inc., η UPS, η SK Consulting, η Symantec και ηWells Fargo.
- Κέντρο Ανάπτυξης Μικρών Επιχειρήσεων της Silicon Valley (Small Business Development Center of Silicon Valley-SBDC)
Το Κέντρο Ανάπτυξης Μικρών Επιχειρήσεων της Silicon Valley προσφέρει ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών στους ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων. Όλες οι υπηρεσίες παροχής συμβουλών είναι εμπιστευτικές και δωρεάν. Το SBDC είναι αφιερωμένο στην παροχή βοήθειας προς τις μικρές επιχειρηματικές ευκαιρίες, στην πρόληψη των μελλοντικών προβλημάτων, στη βελτίωση των δεξιοτήτων διαχείρισης, βοηθώντας τις επιχειρήσεις να επεκταθούν και να αναπτυχθούν, ενώ παράλληλα προωθεί τις μειονότητες και τις γυναίκες που έχουν επιχειρήσεις, με στόχο τη δημιουργία και τη διατήρηση των θέσεων εργασίας.
- Software Development Forum
Το Software Development Forum παρέχει το λογισμικό και την επαγγελματική υποστήριξη του internet σε όσους σταματούν στο κέντρο του San Jose για μια γρήγορη ενημέρωση και εκπαίδευση.
Λόγοι επιτυχίας: Η συνέργεια τοπικής αυτοδιοίκησης, πανεπιστημίων και ιδιωτικών επιχειρήσεων τόσο με την χρηματοδότηση των δασέων όσο και με την μεταφορά τεχνογνωσίας έχει δώσει σημαντική ώθηση στην περιοχή του San Jose καθιστώντας το την πλουσιότεροι περιοχή των ΗΠΑ. Όμως όλοι αυτοί οι φορείς γνωρίζοντας ότι η οικονομά μιας περιοχής όπως το San Jose δεν αφορά μόνο την υψηλή τεχνολογία δημιούργησαν δράσεις για να εντάξουν στην διαδικασία της ανάπτυξης και ανθρώπους με άλλες δεξιότητες.
Εμπόδια και λύσεις που υιοθετήθηκαν: Η ραγδαία οικονομική ανάπτυξη της περιοχής με την ταυτόχρονη βελτίωση των ατομικών και οικογενειακών εισοδημάτων μεγάλης μερίδας των κατοίκων οδήγησε σε σημαντική άνοδο του κόστους ζωής και ειδικά της κατοικίας. Ταυτόχρονα, η μεγάλη επιτυχία των κλάδων της υψηλής τεχνολογίας μπορούσε να αποτελέσει παγίδα αδιαφορώντας για όλους τους υπόλοιπους τομείς της οικονομίας. Η τοπική αυτοδιοίκηση άνοιξε το παιχνίδι σε όλους τους οιονεί και νέους επιχειρηματίες και σε αυτήν την προσπάθεια είχε την ενεργό στήριξη τόσο των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων όσο και μεγάλων επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας.
Η δράση του Κέντρου για τον Επιχειρηματία (eCenter)
Το Κέντρο για τον Επιχειρηματία δημιουργήθηκε από μια μοναδική εταιρική σχέση μεταξύ της Cisco Systems, του δήμου του San Jose και ενός αριθμού εθνικών επιχειρήσεων και μη κερδοσκοπικών οργανώσεων. Το eCenter είναι μια συλλογική προσπάθεια του δημόσιου, του ιδιωτικού τομέα και των μη κερδοσκοπικών οργανώσεων, με στόχο τον εξοπλισμό των ιδιοκτητών μικρών επιχειρήσεων με πληροφορίες και κατάλληλα εργαλεία που είναι αναγκαία για την επιβίωση και ανάπτυξη των επιχειρήσεών τους. Το eCenter αποτελεί ένα «σημείο» επαφής στο οποίο οι υφιστάμενες επιχειρήσεις μπορούν να καλύψουν όλες τις ανάγκες τους, από τη χρηματοδότηση και την εκπαίδευση, μέχρι τις συμβουλές των ειδικών, την τεχνολογία πληροφορικής και τους διαθέσιμους πόρους της αγοράς.
Εμπειρογνώμονες και στελέχη του κέντρου πληροφορούν και να συμβουλεύουν τους επιχειρηματίες στους τομείς της επιχειρηματικής ανάπτυξης, του διεθνούς εμπορίου, της χρηματοδότησης και των προμηθειών.
Πιο συγκεκριμένα οι υπηρεσίες που προσφέρονται από το eCenter είναι:
- Χρηματοδότηση Προγραμμάτων- Μικροδάνεια, συμβατική χρηματοδότηση, χρηματοδότηση των επαγγελματικών ακινήτων και κεφάλαια υψηλού επιχειρηματικού κινδύνου.
- Τεχνική βοήθεια, με τη μορφή παροχής συμβουλών από ειδικούς εμπειρογνώμονες προς τις υπό σύσταση επιχειρήσεις, καθώς και στοχευμένη διαβούλευση με τις λειτουργούσες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.
- Κατάρτιση σε όλες τις πτυχές διοίκησης μικρών επιχειρήσεων.
- Τεχνολογία, δηλαδή, ανάπτυξη του διαδικτύου και των δεξιοτήτων στην τεχνολογία.
- Συμβάσεις, βοήθεια στη συμμετοχή σε δημόσιες και ιδιωτικές προμήθειες και στην συμμετοχή σε προγράμματα πιστοποίησης.
Ένα από τα πιο διαδεδομένα προγράμματα που προσφέρει το eCenter είναι αυτό της χρηματοδότησης (financial assistance). Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τo παρακάτω σχέδιo χρηματοδοτικής βοήθειας:
Small Business Administration-Προγράμματα Δανείων.
Το SBA είναι η μεγαλύτερη πηγή μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης μικρών επιχειρήσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Το SBA δεν δίνει απευθείας δάνεια. Για να λάβει κάποιος μία χρηματοδότηση από το SBA, θα πρέπει να επικοινωνήσει με έναν δανειστή με τον οποίο έχει ήδη σχέση ή με κάποιον από τους δανειστές που συμμετέχουν στο SBA και συνεργάζεται με το eCenter. Πιο συγκεκριμένα, τα διαθέσιμα προγράμματα δανείων της SBA είναι:
- Μικροδάνεια. Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος, τα βραχυπρόθεσμα δάνεια ύψους μέχρι και 35.000 $ αφορούν τις πολύ μικρές επιχειρήσεις με σκοπό την αγορά μηχανημάτων και εξοπλισμού, όχι όμως για την αποπληρωμή υφιστάμενων χρεών.
- Επιχειρηματικά δάνεια. Το SBA εγγυάται δάνεια σε μικρές επιχειρήσεις. Το SBA μπορεί να εγγυηθεί έως και το 75% της αξίας του δανείου (αρκεί να μην υπερβαίνει το 1,5 εκατομμύρια δολάρια, ανάλογα με τον τύπο της επιχείρησης και του δανείου). Το δάνειο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για κεφάλαιο κίνησης, για αγορά πάγιων περιουσιακών στοιχείων, για τη βελτίωση στη μίσθωση ή/και την απόκτηση ακινήτων. Το SBA δεν απορρίπτει την αίτηση εξαιτίας της έλλειψης επαρκών εγγυήσεων (collaterals).
- Χρηματοδότηση ακινήτων. Αυτό το πρόγραμμα παρέχει μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση για την αγορά ακινήτων από ιδιοκτήτες μέσω πιστοποιημένων εταιρειών ανάπτυξης (CDCs).
Όσον αφορά τους χρηματοδότες του προγράμματος χρηματοοικονομικής βοήθειας, μεταξύ άλλων είναι και οι οργανισμοί Bank of America, Bank of Los Altos, Bank of Wanlut Creek, Bay Area Development Company, Silicon Valley Community Venture, κ.α.
Τέλος, σημειώνουμε ότι στο eCenter λειτουργούν παράλληλα και εξειδικευμένα παραρτήματα. Ένα από αυτά, το Cisco Internet Development Center, θεωρείται ίσως το καλύτερο στο είδος του στον τομέα της πληροφορικής και της καινοτομίας, όπου οι επιχειρήσεις μπορούν να βρουν τους πόρους και την πληροφορία που χρειάζονται για να επιτύχουν στη σημερινή διαδικτυακή οικονομία. Το κέντρο σχεδιάστηκε και φιλοξενείται από τον παγκόσμιο ηγέτη του διαδικτύου, την Cisco, και παρέχει πληροφορίες, εκπαίδευση, σχεδιαστική υποστήριξη, διαδραστικά εργαλεία και ένα πλούσιο υλικό που μπορεί να αναδείξει την κάθε επιχείρηση.
Ένα δεύτερο κέντρο, το οποίο χρηματοδοτείται από την Bank of America, είναι μια υψηλής τεχνολογίας βιβλιοθήκη πληροφοριών για τις επιχειρήσεις, που παρέχει πληροφορίες και εργαλεία όπως λογισμικό και βίντεο που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην έρευνα και την ανάπτυξη, την εκπόνηση επιχειρηματικών σχεδίων και την ανάπτυξη στρατηγικής μάρκετινγκ.
Ένα τρίτο παράρτημα είναι το ινστιτούτο επιχειρηματικής ανάπτυξης, το οποίο είναι ένα ενημερωτικό κέντρο που χρηματοδοτείται από το περιοδικό FSB. Σε αυτό, υπάρχει η δυνατότητα παρακολούθησης προγραμμάτων κατάρτισης και εκπαίδευσης πάνω στην τεχνολογία, τις τρέχουσες εφαρμογές και τεχνικές που υπάρχουν. Οι υπολογιστές του κέντρου είναι χορηγία της IBM, ενώ η πρόσβαση στο διαδίκτυο γίνεται με την βοήθεια της UUNET Technologies.