Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε την έκθεση του 2024 σχετικά με την κατάσταση των εδαφών στην Ευρώπη, η οποία αξιολογεί την κατάσταση υποβάθμισης των εδαφών στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η έκθεση δείχνει μια ανησυχητική κατάσταση και αρνητικές τάσεις, με την υποβάθμιση των εδαφών να έχει επιδεινωθεί τα τελευταία χρόνια, και τονίζει την ανάγκη ανάληψης άμεσης δράσης για να ανατραπεί η τάση αυτή.
Εκτιμάται ότι σε ολόκληρη την ΕΕ διαβρώνονται εδάφη βάρους 1 δισ. τόνων ετησίως. Η υδατική διάβρωση είναι η πιο διαδεδομένη μορφή διάβρωσης, επηρεάζοντας σήμερα περίπου το ένα τέταρτο (24%) των εδαφών της ΕΕ, ενώ οι σχετικές προβολές δείχνουν ότι ενδέχεται να αυξηθεί κατά 13% με 25% έως το 2050. Η υδατική διάβρωση επηρεάζει περίπου το ένα τρίτο (32%) των γεωργικών εδαφών. Η μηχανική ανάδευση του εδάφους λόγω της γεωργίας μπορεί επίσης να προκαλέσει υποβάθμιση του εδάφους. Αυτό το φαινόμενο που ονομάζεται διάβρωση από την κατερεργασία του εδάφους, μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στο έδαφος των καλλιεργούμενων εκτάσεων. Άλλες μορφές διάβρωσης περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη διάβρωση από τον άνεμο.
Η καταπολέμηση της υποβάθμισης των εδαφών είναι κρίσιμη για την επίτευξη των περιβαλλοντικών, αγροτικών και κλιματικών στόχων της ΕΕ, διότι τα υγιή εδάφη είναι απαραίτητα για τη συνολική ανθεκτικότητα της κοινωνίας και της οικονομίας μας. Η στρατηγική της ΕΕ για το έδαφος με ορίζοντα το 2030 ορίζει μέτρα που στοχεύουν στην αποκατάσταση της υγείας των εδαφών ως το 2050, με συγκεκριμένες ενέργειες που θα υλοποιηθούν μέχρι το 2030. Χάρη στη συλλογική δράση, την ενισχυμένη παρακολούθηση και νομοθετική στήριξη, η ΕΕ μπορεί να αποκαταστήσει αυτόν τον ζωτικής σημασίας πόρο και να διασφαλίσει ένα βιώσιμο μέλλον για τις επόμενες γενιές. Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Εδαφών έχει ήδη θέσει τα θεμέλια για την καλύτερη παρακολούθηση των εδαφών, χρησιμοποιώντας προηγμένα εργαλεία για τη βελτίωση της ποιότητας των δεδομένων σχετικά με την εδαφική διάβρωση, τα επίπεδα οργανικού άνθρακα στα εδάφη και τις ανισορροπίες θρεπτικών στοιχείων. Η αποστολή της ΕΕ «Μια συμφωνία για το έδαφος», ένα μεγάλης κλίμακας πρόγραμμα χρηματοδότησης έρευνας και ανάπτυξης, υποστηρίζει την στρατηγική της ΕΕ για τα εδάφη και χρηματοδοτεί δράσεις που στοχεύουν στη δημιουργία μιας εναρμονισμένης παρακολούθησης της υγείας των εδαφών της ΕΕ.
Η έκθεση για την κατάσταση των εδαφών στην Ευρώπη είναι αποτέλεσμα συνεργασίας μεταξύ του Κοινού Κέντρου Ερευνών της Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος. Παρουσιάστηκε στο Φόρουμ των Ενδιαφερόμενων του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Εδαφών, μια πλατφόρμα που συγκεντρώνει ειδικούς, πολιτικούς φορείς λήψης αποφάσεων και ενδιαφερόμενους φορείς από όλη την Ευρώπη.