Ο Αώος, ένας από τους τελευταίους ποταμούς ελεύθερης ροής στην Ευρώπη και σημαντικός οικολογικός διάδρομος, απειλείται σοβαρά από την πλήρη διακοπή της ροής του κάτω από το φράγμα των Πηγών του, που λειτουργεί από το 1987 για τις ανάγκες υδροηλεκτρικής παραγωγής. Η έλλειψη οικολογικής παροχής —μιας ελάχιστης σταθερής ροής για τη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας— έχει ήδη οδηγήσει σε υποβάθμιση βιοτόπων, μείωση της ιχθυοπανίδας και υδρομορφολογικές αλλοιώσεις στην κοίτη του ποταμού.
Σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσίευσαν οι οργανώσεις RiverWatch, EuroNatur και MedINA, ο Αώος, παρότι διατρέχει τρία Natura 2000 και το Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου, ρέει σήμερα με πλάτος μόλις 1,3 μέτρων σε κάποια σημεία, λόγω της πλήρους διακοπής της παροχής νερού από το φράγμα. Οι συνθήκες είναι ιδιαίτερα δυσμενείς κατά το καλοκαίρι, με υψηλές θερμοκρασίες και μηδενική ανανέωση νερού, θέτοντας σε κίνδυνο υδρόβια είδη όπως η Βαλκανική Πέστροφα (Salmo farioides).
Η μελέτη ζητά την άμεση εφαρμογή οικολογικής παροχής 0,37 m³/sec, που αντιστοιχεί στη μέση θερινή ροή πριν την κατασκευή του φράγματος, και τη θέσπιση συμπληρωματικής ροής 20% της φυσικής παροχής για να εξασφαλιστούν εποχικές οικολογικές ανάγκες (όπως αναπαραγωγή και φυσική κοίτη).
Παρά τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις Οδηγίες της Ε.Ε. για τα Ύδατα (2000/60/ΕΚ) και τους Οικοτόπους (92/43/ΕΟΚ), η ελληνική νομοθεσία δεν προβλέπει την υποχρεωτική θέσπιση οικολογικής παροχής στα μεγάλα φράγματα. Το MedINA, μαζί με τους εταίρους του, ζητούν νομοθετική τροποποίηση ώστε να ενσωματωθούν πρότυπα που ήδη ισχύουν για τα μικρότερα υδροηλεκτρικά έργα.
«Ο Αώος δεν είναι απλώς ένα ποτάμι. Είναι ζωντανός κρίκος ανάμεσα στη φύση και τις τοπικές κοινότητες. Η συνεχής ροή του είναι όρος για ένα βιώσιμο μέλλον», δηλώνει ο Αλέξης Κατσαρός, Εκτελεστικός Διευθυντής του MedINA.