Η-για πολλούς άγνωστη- ιστορία που κρύβεται στο χώρο της Τεχνόπολης αναβιώνεται από το Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρία Ενέργειας.
Μπορεί τα τελευταία χρόνια στο άκουσμα της «Τεχνόπολης» να μας έρχεται στο νου συναυλία και κρύα μπύρα, ο χώρος ωστόσο έχει μια ιστορία που πόρω απέχει από αυτό. Το Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρία Ενέργειας, φώτισε γι΄ακόμα μια φορά την ιστορία της Τεχνόπολης, ανοίγοντας τις πόρτες του πρώτου του σπιτιού.
Στα μέσα του 1800 Γάλλοι επενδυτές εκδηλώνουν ενδιαφέρον για το άνοιγμα μιας βιομηχανικής μονάδας παραγωγής φωταερίου από λιθάνθρακα. Το 1857 ιδρύεται η Εταιρία Φωταερίου και λειτουργεί μέχρι το 1983 στην ίδια τοποθεσία, στην περιοχή που ονομάστηκε Γκάζι, ακριβώς λόγω του εργοστασίου. Σιγά-σιγά οι αθηναϊκοί δρόμοι φωτίζονται, όπως ήταν και ο αρχικός σκοπός του έργου, όμως με τον καιρό το φωταέριο αποκτά μια σειρά ακόμα οικιακών χρήσεων, από τη θέρμανση του νερού μέχρι την μαγειρική. Το 1984, το εργοστάσιο κλείνει και το 1986, ο χώρος χαρακτηρίζεται διατηρητέο ιστορικό μνημείο, ως τυπικό δείγμα βιομηχανικού συγκροτήματος σε μορφή μικρής πόλης και αναπόσπαστο τμήμα της δημόσιας μνήμης των κατοίκων της Αθήνας από την τότε Υπουργό Πολιτισμού, Μελίνα Μερκούρη.
Μάλιστα αποτελεί το μοναδικό βιομηχανικό μνημείο στην Ευρώπη που διατηρεί το σύνολο του μηχανολογικού του εξοπλισμού in situ. Είναι χαρακτηριστικό ότι με μια βόλτα στο κτίριο των παλιών φούρνων του εργοστασίου, ο επισκέπτης μπορεί ακόμα να οσμιστεί πραγματικά την έντονη μυρωδιά του καμένου γαιάνθρακα που έχει παραμείνει, κάνοντας ένας ταξίδι σχεδόν δύο αιώνων. Το βιομηχανικό συγκρότημα με την μεγάλη ιστορία σήμερα έχει μεταμορφωθεί σε ένα οργανικό κομμάτι της πόλης, έχοντας ανοίξει τις πόρτες του στο κοινό με εκδηλώσεις και δράσεις για όλους, φιλοξενώντας κάθε χρόνο περισσότερους από 1.000.000 επισκέπτες.
Η Διευθύντρια Εταιρικής Επικοινωνίας Ελένη Ράπτη, στο καλωσόρισμα που απηύθυνε, τόνισε τη σύνδεση της εταιρείας «Φυσικό Αέριο» με την Τεχνόπολη, λέγοντας: «Κάθε φορά που επιστρέφουμε εδώ νιώθουμε χαρά και νοσταλγία. Τόσο με την Τεχνόπολη, όσο και με το Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου, η σχέση που έχουμε αναπτύξει πλέον είναι οικογενειακή».
Από την πλευρά της η Διευθύντρια του Βιομηχανικού Μουσείου Φωταερίου, Μαρία Φλώρου μίλησε στους παρευρισκόμενους για τη λειτουργία του εργοστασίου, τη γραμμή παραγωγής, τις συνθήκες που επικρατούσαν τότε και την εξέλιξη από το φωταέριο στο φυσικό αέριο. Οι εικόνες του πάλαι ποτέ εργοστασίου μάλιστα, αναβίωσαν μπροστά στα μάτια μας μέσα από την προβολή της ταινίας μικρού μήκους «Γκάζι» του Δημήτρη Σταύρακα. Η ταινία, γυρισμένη το 1966, αποτυπώνει την σκληρή καθημερινότητα των εργατών στο Γκάζι, την ρουτίνα και τις δύσκολες συνθήκες εργασίας. Συγκινητικό είναι το γεγονός ότι οι χώροι που βλέπει κανείς στην ταινία, διατηρούνται αλώβητοι μέχρι σήμερα στην αρχική τους μορφή.
Την συγκλονιστική σύνδεση του παρελθόντος με το παρόν, ενίσχυσε και η παρουσία στην εκδήλωση της κυρίας Χρυσούλας Τρίγκα, Χημικού Μηχανικού και πρώην Εμπορικής Διευθύντριας της ΔΕΦΑ. Η κυρία Τρίγκα, ήταν η μόνη γυναίκα σε θέση ευθύνης τότε, η οποία είχε αναλάβει τον τομέα μετατροπής του φωταερίου σε φυσικό αέριο, τόσο στις εγκαταστάσεις του εργοστασίου, όσο και στους οικιακούς καταναλωτές. Όπως ανέφερε η ίδια: «Σε όλη την προσπάθεια που γινόταν στο εργοστάσιο κομβικό ρόλο έπαιξαν οι εργαζόμενοι- και συγκεκριμένα οι εργάτες παραγωγής. Χωρίς την τεχνογνωσία τους, εμείς οι “από πάνω” δεν θα είχαμε καταφέρει τίποτα. Είχαν μεράκι γι΄αυτή τη δύσκολη δουλειά, την πονούσαν».
Συμπληρωματική της αναδρομής που πραγματοποίησε το Φυσικό Αέριο στο «πρώτο του σπίτι», ήταν η παρουσίαση της παράστασης «Η Μαρίκα στο Γκάζι» , η οποία αναβιώνει τη ζωή μιας σεξεργάτριας που ζούσε κοντά στο εργοστάσιο φωταερίου περί το 1935. Μέσω της αφήγησης της πολυτάραχης προσωπικής ζωής της Μαρίκας, αναδείχθηκαν υπό ακόμα ένα πρίσμα οι ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες της εποχής και ο κομβικός ρόλος του εργοστασίου φωταερίου για την περιοχή του Γκαζιού.
Ο χώρος που σηματοδότησε την απαρχή του «φωτός» και της ενέργειας στην Ελλάδα, βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, παραμένει αναλλοίωτος και πάντα φιλόξενος και προσβάσιμος σε όλους. Το Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας συνεχίζει να φωτίζει την ενεργειακή μας ιστορία και με κάθε ευκαιρία τιμά και αναδεικνύει την πορεία στο χρόνο του εργοστασίου φωταερίου που διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην ενεργειακή ανάπτυξη της χώρας.
Esgstories