Η νέα έκθεση της KPMG, με τίτλο «Sustainable Finance Revolution», εξετάζει πώς οι τράπεζες μπορούν να εξελιχθούν σε βασικούς μοχλούς της παγκόσμιας μετάβασης προς μια οικονομία μηδενικών καθαρών εκπομπών. Η κλιματική κρίση έχει δημιουργήσει ένα τεράστιο χρηματοδοτικό κενό, αλλά ταυτόχρονα προσφέρει στις τράπεζες μια μοναδική ευκαιρία να αναδιαμορφώσουν τη στρατηγική και τα προϊόντα τους.
Η έκθεση ξεκινά με μια σαφή καταγραφή της κατάστασης: οι φυσικές καταστροφές έχουν πολλαπλασιαστεί, η απώλεια βιοποικιλότητας εντείνεται και πάνω από το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού εκτίθεται πλέον σε σημαντικούς κλιματικούς κινδύνους. Το οικονομικό κόστος αυτών των επιπτώσεων ανέρχεται σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως.
Παράλληλα, το χρηματοδοτικό κενό για την παγκόσμια μετάβαση εκτιμάται από την KPMG στα 14–17 τρισ. δολάρια κάθε χρόνο. Καθώς τα δημόσια κεφάλαια δεν επαρκούν, η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα — και ιδιαίτερα των τραπεζών — κρίνεται απαραίτητη.
Η KPMG υπογραμμίζει ότι ο ρόλος των τραπεζών υπερβαίνει την παροχή κεφαλαίων. Μέσα από την πολιτική χορηγήσεων, τα χρηματοοικονομικά προϊόντα, τη διαχείριση κινδύνου και τις συνεργασίες με επιχειρήσεις και κυβερνήσεις, διαθέτουν τη δυνατότητα να διαμορφώσουν τη συμπεριφορά της πραγματικής οικονομίας.
Στο πλαίσιο αυτό, το report καταλήγει ότι η εποχή της «αντιδραστικής» συμμόρφωσης με τις ρυθμίσεις τελειώνει. Οι τράπεζες καλούνται πλέον να λειτουργήσουν προδραστικά, προβλέποντας ανάγκες, στηρίζοντας πελάτες στη μετάβαση και επενδύοντας σε κλάδους που μέχρι σήμερα δεν βρίσκονταν στο επίκεντρο της τραπεζικής δραστηριότητας.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη διαφοροποίηση ανάμεσα σε green finance, transition finance και adaptation finance. Μέχρι σήμερα, οι περισσότερες τράπεζες έχουν επικεντρωθεί στα «καθαρά» πράσινα έργα. Η ουσιαστική μετάβαση όμως προϋποθέτει χρηματοδότηση και έργων απολιγνιτοποίησης υψηλών εκπομπών, αλλά και έργων προσαρμογής, όπως αντιπλημμυρικές υποδομές και συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης.
Η έκθεση παραθέτει επίσης διεθνή παραδείγματα τραπεζών — μεταξύ τους οι HSBC, Standard Chartered, NatWest και Royal Bank of Canada — που έχουν δεσμευθεί για μεγάλης κλίμακας επενδύσεις σε sustainable finance έως το 2030. Για την KPMG, αυτά τα δείγματα αποδεικνύουν ότι η μετάβαση έχει ήδη ξεκινήσει και ότι όσοι κινηθούν πρώτοι θα αποκτήσουν σαφές ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Στο report εντοπίζονται τέσσερις τομείς-κλειδιά όπου η τραπεζική χρηματοδότηση μπορεί να έχει τον μεγαλύτερο αντίκτυπο: αγροδιατροφή, υποδομές, ανθεκτικότητα/προσαρμογή και πράσινη κατοικία. Κάθε ένας από αυτούς τους τομείς παρουσιάζει σημαντικές ανάγκες επενδύσεων και νέες εμπορικές δυνατότητες.
Η KPMG υποστηρίζει ότι οι τράπεζες που θα υιοθετήσουν μια στρατηγική με επίκεντρο τη βιωσιμότητα θα ενισχύσουν τη φήμη τους, θα μειώσουν τους κινδύνους και θα προσελκύσουν νέα κεφάλαια και πελατολόγιο. Ωστόσο, απαιτείται βαθιά αλλαγή κουλτούρας: νέες μεθοδολογίες μέτρησης, αξιολόγηση κλιματικών κινδύνων και συνεχής ανανέωση δεδομένων.
Η έκθεση καταλήγει ότι η σημερινή συγκυρία αποτελεί μια «once-in-a-lifetime opportunity». Η κλιματική κρίση δεν επιτρέπει καθυστερήσεις, αλλά για τις τράπεζες μπορεί να αποτελέσει μοχλό εκσυγχρονισμού και ανάπτυξης, επαναπροσδιορίζοντας τον ρόλο τους στη νέα οικονομία του 21ου αιώνα.