Απόσπασμα από το βιβλίο “Αυτοδιοίκηση και Επιχειρηματικότητα” των Ν. Βαρσακέλη, Χρ. Κουτσουλιάνου, Ε. Ζήκου, Εκδόσεις ΖΥΓΟΣ, 2010
Yrittäjyys Ylös Yhteiskunnassa Yhteistyöllä, Κεντρική Φιλανδία
H περιοχή
Η Κεντρική Φινλανδία είναι μια περιοχή με υψηλή ποιότητα ζωής, της οποίας το μέλλον βασίζεται στη γνώση, τις δεξιότητες και την επιχειρηματικότητα, σε συνδυασμό με το μαγικό φυσικό τοπίο της λίμνης. Η περιοχή παρακινεί και ενθαρρύνει τη θετική στάση απέναντι στην εργασία, την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία που πρέπει όμως να βασίζονται σε αποδεκτές ηθικές αξίες.
Η περιφέρεια της Κεντρικής Φιλανδίας αποτελείται από 23 δήμους, Hankasalmi, Joutsa, Jyväskylä, Jämsä, Kannonkoski, Karstula, Keuruu, Kinnula, Kivijärvi, Konnevesi, Kuhmoinen, Kyyjärvi, Laukaa, Luhanka, Multia, Muurame, Petäjävesi, Pihtipudas, Saarijärvi, Toivakka, Uurainen, Viitasaari και Äänekoskiκαι έχει πληθυσμό 270.000 κατοίκων. Το δάσος ήταν και είναι μέχρι σήμερα μια σημαντική βιοποριστική πηγή για την Κεντρική Φιλανδία. Επίσης, η περιοχή διαθέτει χιονοδρομικά κέντρα, γήπεδα γκολφ, τρία εθνικά πάρκα και υψηλής ποιότητας εξοχικές κατοικίες.
Το πολιτιστικό και επιχειρηματικό κέντρο της περιοχής είναι η πόλη Jyväskylä, η οποία χαρακτηρίζεται ως το «σπίτι» των δημοφιλέστερων πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων στον κλάδο των φυσικών επιστημών. Επίσης, αποτελεί κέντρο του ισχυρού κλάδου της βιομηχανίας ξύλου, του οποίου η «ναυαρχίδα» είναι η κατασκευή μηχανημάτων χαρτιού. Τέλος, αποτελεί μια από τις δημοφιλέστερες πόλεις της Φιλανδίας και κέντρο διεξαγωγής διασκέψεων και συνεδρίων χάρη στην γλωσσομάθεια των κατοίκων της.
Όσον αφορά την απασχόληση και την οικονομία της Φιλανδίας, σύμφωνα με το Υπουργείο Απασχόλησης και Οικονομικής Ανάλυσης, το 2009 παρατηρείται σημαντική μείωση της απασχόλησης σε όλη την Φιλανδία. Ωστόσο, η μείωση της απασχόλησης στις περιοχές Kainuu, Lapland και την Κεντρική Φιλανδία ήταν μικρότερη σε σχέση με τον μέσο όρο της χώρας. Επίσης ο κύκλος εργασιών των εταιρειών μειώθηκε σημαντικά προς το τέλος του 2008 και η μείωση αυτή επιταχύνθηκε στις αρχές του 2009, φθάνοντας στο χαμηλότερο σημείο της το δεύτερο τρίμηνο του 2009. Τέλος, κατά το 2009 παρατηρείται σημαντική μείωση στην ίδρυση νέων εταιρειών σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, ισχυρή ένδειξη της οικονομικής και επιχειρηματικής ύφεσης. Στον πίνακα 4.1 παρατίθενται ορισμένα στατιστικά στοιχεία για τον νομό Keski-Suomi στον οποίο εφαρμόστηκε με επιτυχία η πολιτική ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας.
H πολιτική
Η ιδέα της πολιτικής Y4 ξεκίνησε με πρωτοβουλία του επιχειρηματία Jorma Nokkala, ο οποίος είχε την ιδέα της δημιουργίας ευνοϊκού πλαισίου για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας. Αποτέλεσμα αυτής της πρωτοβουλίας είναι το πρόγραμμα Y4 που ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2002.Η Υ4 είναι μια από τις πιο δημιουργικές και εμπνευσμένες πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας στην Ευρώπη και αντιπροσωπεύει το παράδειγμα μιας ολόκληρης τοπικής κοινωνίας προσηλωμένης στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
Το όραμα, στο πλαίσιο του Y4, είναι ο μετασχηματισμός της Κεντρικής Φιλανδίας σε μία από τις πιο δυναμικές περιοχές παγκοσμίως όσον αφορά την ανάπτυξη των επιχειρήσεων. Ο γενικότερος, όμως, στόχος είναι η κινητοποίηση για επιχειρηματική δράση και η άρση των εμποδίων, ενώ αποστολή της είναι η βελτίωση των προϋποθέσεων για την επιχειρηματικότητα μέσω της συνεργασίας και της δικτύωσης. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο Jorma Nokkala, Πρόεδρος της Επιτροπής, η Υ4 δεν προσφέρει έτοιμες κατευθυντήριες γραμμές με βάση τις οποίες οι φορείς λήψης των αποφάσεων στην τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση μπορούν να βελτιώσουν τις προϋποθέσεις ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας. Αντίθετα, ο κύριος στόχος του Υ4 είναι να διδάξει τους ανθρώπους να εξετάζουν οι ίδιοι τι μπορεί να γίνει σ ’αυτόν τον τομέα και πως μπορούν να λύσουν τα όποια προβλήματα. Οι ιδρυτικοί φορείς της πολιτικής Υ4 είναι:
- Το Περιφερειακό Συμβούλιο της Κεντρικής Φιλανδίας
- Το Εμπορικό Επιμελητήριο της Κεντρικής Φιλανδίας
- Το Κέντρο για την Απασχόληση και την Οικονομική Ανάπτυξη της Κεντρικής Φιλανδίας
- Το Περιφερειακό γραφείο Finnvera Jyväskylä
- Νέοι επιχειρηματίες στην Κεντρική Φιλανδία
- Ο περιφερειακός Οργανισμός των Επιχειρήσεων στην Κεντρική Φιλανδία
Στη συνέχεια τριάντα έξι φορείς έχουν υπογράψει μια συμφωνία για την περίοδο 2003-2009, συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο στην προώθηση και ενίσχυσή της. Στους φορείς αυτούς περιλαμβάνονται τοπικές εταιρείες, ενώσεις επιχειρήσεων, το Εμπορικό Επιμελητήριο, τοπικές κυβερνήσεις, σχολεία, επαγγελματικά ιδρύματα κατάρτισης, δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες απασχόλησης, συνδικάτα και εργοδοτικές οργανώσεις, τα πανεπιστήμια της Jyväskylä και πολλά άλλα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και μη κυβερνητικών οργανώσεων.
Ο ετήσιος λειτουργικός προϋπολογισμός του Υ4 ανέρχεται σε 200.000 Ευρώ ενώ, επιπλέον, στα 76.000 Ευρώ ανέρχεται το ετήσιο μισθολογικό κόστος του συντονιστή. Ο προϋπολογισμός χρηματοδοτείται από τους δήμους της Κεντρικής Φιλανδίας κατά 50% και το υπόλοιπο 50% από το Περιφερειακό Συμβούλιο της Κεντρικής Φιλανδίας και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πάνω από 8.000 άνθρωποι έχουν συμμετάσχει στις εκδηλώσεις της, ενώ έχουν καταγραφεί 450 επιχειρηματικές ιδέες στα πλαίσια της συγκεκριμένης δράσης.
Τέλος, στο πλαίσιο της συγκεκριμένης πολιτικής έχουν αναπτυχθεί αρκετές δράσεις, με τις οποίες οι εμπλεκόμενοι φορείς προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας. Αναλυτικά, οι δράσεις είναι οι παρακάτω:
- Θερμοκοιτίδα της Πολυτεχνικής Σχολής της Jyväskylä (Jyväskylä Polytechnic’s campus incubatοr)
Η θερμοκοιτίδα είναι εγκατεστημένη στην πολυτεχνική σχολή της Jyväskylä και έχει ως στόχο να ενθαρρύνει τις επαφές μεταξύ των επιχειρηματιών και του επιχειρηματικού κόσμου γενικότερα και των φοιτητών και του διδακτικού κα ερευνητικού προσωπικού. Μέσω της θερμοκοιτίδας, οι φοιτητές από διάφορους επιστημονικούς κλάδους, έρχονται σε επαφή, εξετάζουν, συζητούν και αναλύουν διάφορα θέματα σχετικά με τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις που παρουσιάζονται στην επιχειρηματικότητα. Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι και παλαιότερα είχαν δημιουργηθεί μονάδες προώθησης της επιχειρηματικότητας στην Jyväskylä και στην Jämsänkoski. Ωστόσο, αυτό που διαφοροποιεί την συγκεκριμένη δράση από τις προηγούμενες είναι η λειτουργία της με διεπιστημονικό τρόπο. Επίσης, στην Κεντρική Φιλανδία υπάρχουν πολλοί επιχειρηματίες, οι οποίοι για διαφόρους λόγους π.χ. λόγους συνταξιοδότησης αποχωρούν από την εταιρεία τους και βρίσκονται σε αναζήτηση ατόμου ή ατόμων που θα επιθυμούσαν να συνεχίσουν τη λειτουργία της επιχείρησης τους. Η συγκεκριμένη δράση βοηθάει τους φοιτητές να έρθουν σε επαφή με αυτούς τους επιχειρηματίες, να εξοικειωθούν με τις εταιρείες, με σκοπό να αναλάβουν τελικά την συνέχιση της επιχειρηματικής δράσης.
- Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης στην Jyväskylä (Jyväskylä Vocational Institute)
Το Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης βρίσκεται στην Jyväskylä και έχει ως στόχο, μέσω της κατάρτισης, να προσφέρει στους καταρτιζόμενους τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στην ίδρυση “νέων” επιχειρήσεων. Ο στόχος του, δηλαδή, είναι να δίνεται προτεραιότητα στον επιχειρηματικό τρόπο σκέψης, την συνεχή γνώση και την αυτό-ανάπτυξη. Φυσικά, όλοι οι καταρτιζόμενοι των Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης δεν θα γίνουν επιχειρηματίες με την ολοκλήρωση του κύκλου των μαθημάτων, ωστόσο θα αποκτήσουν επιχειρηματικό τρόπο σκέψης που θα βοηθήσει την σωστή λειτουργία τους ως εργαζόμενων σε επιχειρήσεις. Ο ετήσιος αριθμός των καταρτιζόμενων ανέρχεται στους 500.
- Ακαδημία της Ομάδας του Πολυτεχνείου της Jyväskylä (Jyväskylä Polytethnic’s Team Academy)
Η Ακαδημία αυτή ιδρύθηκε στην περιοχή Lutakko της πόλης Jyväskylä τον Ιανουάριο του 1993 όταν ο Λέκτορας Johannes Partanen, αφήνοντας ένα μήνυμα στον πίνακα ανακοινώσεων, ζητούσε να πληροφορηθεί αν κάποιος φοιτητής ενδιαφερόταν να ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο μαθαίνοντας, ταυτόχρονα, κάποια πράγματα γύρω από το μάρκετινγκ. Είκοσι τέσσερις φοιτητές συγκρότησαν την πρώτη ομάδα. Το ταξίδι αυτό λειτούργησε σαν κινητήριος δύναμη για σκληρή εργασία και μάλιστα τα τελευταία χρόνια τα μοντέλα και οι μέθοδοι της συγκεκριμένης Ακαδημίας έχουν αυξήσει το ενδιαφέρον του κόσμου, ενώ ανάλογοι οργανισμοί μάθησης έχουν συσταθεί σε άλλες πόλεις, όπως στο Παρίσι και τις Βρυξέλλες. Σύμφωνα με τον Johannes Partanen, όραμά τους είναι η συγκεκριμένη ακαδημία να καταστεί το δημοφιλέστερο ίδρυμα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση για τη μελέτη της επιχειρηματικότητας. Η καινοτομία του προγράμματος έγκειται στο ότι οι φοιτητές, από την αρχή των σπουδών τους, δουλεύουν πάνω σε συγκεκριμένα επιχειρηματικά σχέδια και ομαδικές επιχειρήσεις. Έτσι, η εκπαίδευση, αντί να πραγματοποιείται με διδασκαλία στην τάξη, γίνεται μέσω της εφαρμογής του επιχειρηματικού σχεδίου και της επιχειρηματικής δράσης. Τέλος, θα πρέπει να επισημάνουμε, ότι η κινητήρια δύναμη της συγκεκριμένης Ακαδημίας ήταν η SOL (Society for Organizational Learning), ένα δίκτυο ατόμων και οργανώσεων που ενδιαφέρονται για την ανάπτυξη οργανώσεων εστιασμένων στη μάθηση (learning organizations).
- Τεχνολογικό και Επιχειρηματικό Κέντρο της Κεντρικής Φιλανδίας (Central Finland T&E Centre)
Το Τεχνολογικό και Επιχειρηματικό Κέντρο της Κεντρικής Φιλανδίας, αναφέρεται συχνά και ως κέντρο για την απασχόληση και την οικονομική ανάπτυξη. Το Κέντρο αυτό εξυπηρετεί ολόκληρη την οικονομία, παρέχοντας τεχνογνωσία και ειδικές υπηρεσίες του Υπουργείου Εμπορίου και Βιομηχανίας, του Υπουργείου Γεωργίας και Δασών και του Υπουργείου Εργασίας. Ο κύριος στόχος του είναι να αποτελέσει κέντρο ανάπτυξης πλήρους εξυπηρέτησης, το οποίο θα βοηθά τις επιχειρήσεις στα διάφορα στάδια της ανάπτυξής τους, όπως, για παράδειγμα, στην εξεύρεση εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού. Σύμφωνα με τον Διευθυντή του Κέντρου Heikki Aurasmaa, οι επιχειρηματίες θα πρέπει να υποστηρίζονται ώστε να μπορέσουν να αναγνωρίσουν τις ευκαιρίες ανάπτυξης και στη συνέχεια να τους παρέχεται ενίσχυση κατά τη διαδικασία της ανάπτυξης.
- Περιφερειακό Συμβούλιο της Κεντρικής Φιλανδίας (Regional Council of Central Finland)
Το Περιφερειακό Συμβούλιο της Κεντρικής Φιλανδίας είναι μια αρχή που αποτελείται από όλους τους δήμους της Κεντρικής Φιλανδίας. Στόχος του είναι να προωθήσει την ποιότητα ζωής και τη διαφύλαξη της ευημερίας των ανθρώπων σε ολόκληρη την περιοχή. Τα κύρια καθήκοντά του είναι ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός, ο περιφερειακός σχεδιασμός, η ταχεία αντίδραση στις τρέχουσες εξελίξεις και ο σχεδιασμός στρατηγικής για την ανάπτυξη της περιοχής, καθορίζοντας τους περιφερειακούς αναπτυξιακούς στόχους, τους τρόπους και τα μέσα για την εφαρμογή τους σε συνεργασία με τις άλλες περιφερειακές αρχές και τους εταίρους.
- Finnvera
Προκειμένου να υπάρξει ένας φορέας, μια εταιρεία, που θα παρέχει λύσεις χρηματοδότησης στις δυνάμει και νέες επιχειρήσεις, οι εμπλεκόμενοι φορείς της Υ4 ίδρυσαν την Finnvera. Η Finnvera είναι μια κρατική εταιρεία εξειδικευμένης χρηματοδότησης, στηρίζει την οικονομία της αγοράς δίνοντας δάνεια και εγγυήσεις χωρίς επαρκείς εξασφαλίσεις σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Πιο συγκεκριμένα, όταν μια επιχείρηση δεν μπορεί να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση της από τις εμπορικές τράπεζες, η εταιρεία αυτή βοηθάει τις καλές επιχειρηματικές ιδέες που πληρούν ορισμένα κριτήρια. Η Finnvera, παρέχει επίσης εγγυήσεις κατά των πολιτικών και εμπορικών κινδύνων που συνδέονται με τις εξαγωγές. Τα χρηματοδοτικά προϊόντα της Finnvera είναι αποδοτικά καθώς αναπτύσσονται με βάση τις ανάγκες των επιχειρήσεων. Τέλος, οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις, προκειμένου να μπορέσουν να λάβουν τη χρηματοδότηση που χρειάζονται, συμπληρώνουν ειδική αίτηση που απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό και προετοιμασία οικονομικών εκτιμήσεων. Η επιχείρηση δηλαδή, θα πρέπει να παρουσιάσει ένα σχέδιο μελλοντικών ταμειακών ροών και σχέδιο χρηματοδότησης.